Hem meslektaşlarımdan hem de başvuruculardan tarafıma yöneltilen yoğun sorular sonrası bu yazıyı yazmaya karar verdim. Ceza infaz kurumlarında bulunan mahpusların gönderdikleri ve kendilerine ulaşan mektuplar kurumun Mektup Birimi tarafından okunarak UYAP sistemine kaydedilir. Herhangi kanuni bir dayanağı olmayan bu işlem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 8. maddesi ile güvence altına alınan 'Özel Yazışmalara Saygı' hakkını ihlal etmektedir. Bu kapsamda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi <<Mahkeme>>'ne çok sayıda başvuru yapılmış, Mahkeme de 215 başvuruyu toplu halde Hakkı DAĞLI against Turkey and 214 other applications davasında birleştirmiştir.
Bu dava kapsamında Mahkeme haziran ayında başvuruculara gönderdiği yazısında 50€ karşılığında Dostane Çözüm teklifinde bulunmuştur. Tutarın çok komik olduğunun farkındayım ama maalesef Mahkeme'nin uygun gördüğü teklif bu. Tarafıma yöneltilen soru işe şu: 'Biz bu parayı alalım mı yoksa davaya devam mı edelim?'. Bu konudaki hukuki görüşümü tabi ki burada paylaşamam ama emsal bir davayı paylaşarak size yardımcı olmaya çalışayım.
Benzer bir başvuru ile ilgili olarak Mahkeme, Nuh Uzun ve diğer 13 başvuru v. Türkiye davasında başvurucuların Özel Yazışmalarına Saygı hakkını ihlal edildiğine karar vermiş ancak hiç bir başvurucu için herhangi tazminata hükmetmemiştir. Çünkü Mahkeme 'ihlal tespitinin, tek başına, başvuranlar tarafından maruz kalınan manevi zarar için yeterli adil tazmin teşkil ettiği'ni düşünmektedir. Mahkeme'nin kararına kesinlikle katılmıyorum. Çünkü başvuranların bütün özel yazışmaları taranmış ve yasal dayanak olmaksızın elektronik bir veri tabanına (UYAP) kaydedilmiştir. Bununla birlikte; UYAP sistemi yetkisiz erişime veya diğer kötüye kullanım şekillerine açık bir sistemdir. Dolayısıyla, Sözleşme’nin 8. maddesiyle korunan Özel Yazışmalara Saygı hakkının ciddi bir ihlali söz konusudur. Hukuki çerçeve düzeyinde yeni gelişmeler bu ihlali ortadan kaldıramamaktadır. Bu koşullarda, Sözleşme’nin 41. maddesi gereğince, manevi tazminat ödenmesi gerekmektedir. Başvurucular tarafından yapılan itiraz üzerine bu dava halen Büyük Daire önünde incelemededir.
Kısacası Mahkeme hiç bir başvurucu için herhangi tazminata hükmetmemiştir. Büyük Daire'den de farklı bir karar çıkacağını zannetmiyorum. Şunu da söylemek istiyorum söz konusu davada Mahkeme, masraflarını faturaları ile ispatlayan 6 başvurucu (Davada toplam 14 başvurucu var) için 500€ ödenmesine karar verdi. Ancak bu masrafların karşılığı olduğu için bir tazminat değildir.
Eğer bu davanız kapsamında avukat masrafı, posta masrafı, kırtasiye-fotokopi masrafı, çeviri (2023 yılı Ocak ayında Hükümet'in sunacağı görüşün çevirisini yine ben yapacağım) masrafı gibi faturalandırabildiğiniz ya da belgelendirebildiğiniz masraflarınız varsa Mahkeme'nin size teklif ettiği 50€ çok az bir tutar olacaktır. Ancak herhangi bir masrafınız yoksa 50€ şuanki kur düzeyiyle 1.000₺ yapar, hiç yoktan iyidir :).
İki gün sonrası yazımda bu davada Dostane Çözüm'ü kabul edenler ya da etmeyenler için kendilerini bekleyen süreçten bahsedeceğim. Allah'a emanet olun.
Comments