Hepinizin bildiği gibi AİHM AKGÜN v. TÜRKİYE ( no. 19699/18) kararında Bylock iddiası nedeniyle tutuklanan başvurucunun hukuksuz bir şekilde tutuklandığını kabul ederek tazminata hükmetmiştir. Bu dava hükümetin en büyük itirazlarında biri başvurucunun CMK'nın 141 § 1 maddesinde öngörülen iç hukuk yolunu tüketmediği iddiasıydı.
CMK'nın 141 § 1 maddesinin ilgili bölümleri şu şekildedir: « a. Kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun devamına karar verilen, (...) d. Kanuna uygun olarak tutuklandığı hâlde makul sürede yargılama mercii huzuruna çıkarılmayan ve bu süre içinde hakkında hüküm verilmeyen (...) »
Hükümet, Mahkeme'yi, CMK'nın 141. maddesinde öngörülen tazminat yoluna başvurunun kullanılmaması nedeniyle, Sözleşme'nin 5. maddesi kapsamındaki şikayetleri reddetmeye davet etmiştir. Zaten Anayasa Mahkemesi'ne tutukluluk ile ilgili yapılan tüm başvurular bu nedenle KABUL EDİLEMEZ bulunmuştur.
AİHM, Anayasa Mahkemesi’nin Türk yargı sistemindeki yeri ve yetkisini göz önünde bulundurarak ve bu şikayetler hakkında yüksek mahkemenin vardığı sonucu dikkate alarak CMK'nın 141. maddesine dayanan bir tazminat talebinin başarı şansının olmadığı ve hala olmayacağını ve sonuç olarak , başvurucunun tazminat için bu hukuk yolunu kullanmakla yükümlü olmadığı AKGÜN v. TÜRKİYE ( no. 19699/18) kararında açıkça belirtmiştir. Dahası Türkiye'nin itirazına rağmen bu karar Büyük Daire tarafından onanarak kesinleşmiştir
.
Ancak kesinleşen bu karara rağmen, AYM hala 'Tutukluluğun makul süreyi aşması dolayısıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddiaları' başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ bulmaktadır.
İşin ilginç kısmı AYM bu hukuksuzluğu sürdürürken hukuksuzluk içinde ayrı bir çelişkiye de imza atmaktadır. En son SULTAN KAYA BAŞVURUSU (Başvuru Numarası: 2020/29355) kararında AYM, başvurucunun 'Tutuklamanın hukuki olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddiasını' KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA OYÇOKLUĞUYLA karar vermiştir. EEEE, Tutuklamanın hukuki olmaması da yine CMK 141 kapsamında.
5271 sayılı Kanun’un 141. maddesinin (1) numaralı fıkrasına (fıkranın a bendine) göre "Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında; kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun devamına karar verilen, ... kişiler, maddi ve manevi her türlü zararlarını, Devletten isteyebilirler." Yani Mahkeme kendi içinde de çelişiyor.
Ama yine de olsun, bu da bir gelişme sayılır. Çünkü AYM daha önceden haksız tutukluluk ile ilgili tüm şikayetleri KABUL EDİLEMEZ buluyordu. Belki de AİHM kararı sonrası yavaş yavaş zemin yokluyorlardır?
Allah'a emanet olun.
Comments